Doelstelling 3: Klimaatadaptatie

Omschrijving doelstelling

Terug naar navigatie - Omschrijving doelstelling

Het realiseren van meer plaats voor groen en water door in te zetten op:

  • Extra bomen op privaat en openbaar domein (niet in bosverband).
  • Duurzaam bosbeheer en bosuitbreiding.
  • Extra natuurgroenperken, natuurbehoud en biodiversiteit via beheer van de stadsvesten, inzaaien van bloemenweides (bijenhotels) en natuurvriendelijk maaibeheer.
  • Extra ontharding en wateropvang.
  • Waterinfiltratie via het openleggen van publieke grachten (onderhoud van de waterinfrastructuur).

De voortgang van het klimaatadaptatiebeleid wordt opgevolgd via het Groenblauwpeil.be aan de hand van de volgende LEKP indicatoren:

  • Eén boom extra per inwoner = 37.909 extra bomen (niet in bosverband).
  • Een halve meter extra haag of geveltuinbeplanting per inwoner = 18.955 m haag/geveltuin.
  • Eén extra natuurgroenperk per 1.000 inwoners = 37 natuurperken.
  • 1 m² ontharding per inwoner = 37.909 m² ontharding.
  • 1 m³ per inwoner extra opvang van hemelwateropvang voor hergebruik, buffering en infiltratie = 37.909 m³.

De voortgang van het aantal hectaren extra bos wordt opgevolgd via de Bosteller.be. Dit betreft geen LEKP-indicator.

Hoofdstuk

Terug naar navigatie - Hoofdstuk

Meer plaats voor groen en water

Terug naar navigatie - Meer plaats voor groen en water

Door het openbaar groen te onderhouden en bijkomend groen te voorzien, zet stad Lier verder in op het klimaatadaptief inrichten van het openbaar domein. Dit groenbeleid van de stad zit stevig ingebed in de algemene werking van de organisatie:

  • Meer biodiversiteit willen we realiseren door minder te maaien dankzij een aangepast grasbeheer en bloemweides in te zaaien op het openbaar domein. Daarnaast loopt er een proefproject omtrent een nieuw bermbeheerplan. Stad Lier heeft een bermbeheerplan laten opstellen door de dienst Duurzaam Milieu- en Natuurbeleid, Team Studie Natuur en Landschap van de Provincie Antwerpen. Daarin worden aangepaste maaidata of bijkomende maatregelen opgenomen die de natuur in en rond specifieke bermen nog meer kansen geven. Deze afwijkingen worden goedgekeurd door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB).
  • Hoewel het aantal bijkomende bomen in bosverband niet meetelt voor een LEKP-verbetering,  vestigen we toch graag de aandacht op onze inspanningen op het vlak van bosuitbreiding samen met een duurzaam bosbeheer. Bosuitbreiding wordt gerealiseerd in samenwerking met de Bosgroep Antwerpse Gordel. Om deze voortuitgang te monitoren werd een bijkomende statistiek toegevoegd aan het rapport op basis van de Bosteller.be.
  • Het project Landschapspark Pallieterland: dit gebied genaamd 'de nieuwe achtertuin van Lier' werd heringericht met extra bomen en houtkanten.  Het heeft potentieel tot verdere natuurontwikkeling en naar de toekomst toe kan er aansluiting gevonden worden met andere natuurgebieden in de omgeving. Dit in afwachting van het inwerkingtreden van  het GRUP Benedennete.

Een bijkomend aspect van het openbaar domein, betreft het onderhoud van de waterinfrastructuur. In samenwerking met het studiebureau Evolta Engineers NV en volgens de CIW-methodiek werd het Basishemelwaterplan opgemaakt. Voor 4 deelgebieden met de hoogste prioriteit (met lokale wateroverlast/problematiek) werd inmiddels in samenwerking met AQUAFIN detailhemelwaterplannen voorzien om zeer specifieke oplossingen uit te werken. De opmaak van een droogteplan wordt onderzocht en voorbereid.  

We proberen in ieder geval het goede voorbeeld te geven en zetten daarnaast in op het sensibiliseren van de burger om meer groen (en wateropvang) te voorzien op het privédomein.  We vermelden de volgende acties:

  • Aanplant van nieuwe bomen en struiken op privédomein: in 2021 werd een eerste Boomplantactie georganiseerd en deze zal herhaald worden in 2024.
  • Een klimaatvriendelijke voortuin aanleggen: 
    • Bij de aanleg van nieuwe straten promoten we de aanleg van een geveltuin via de opstart van een participatieproject. De aannemer voorziet bij de aanleg van de hernieuwde straat een plantvak en de stad voorziet klimplanten wanneer een minimum aantal inwoners deelneemt. 
    • Elke inwoner kan ook altijd individueel een aanvraag indienen om een geveltuin aan te leggen.

Volledigheidshalve verwijzen we naar onze lopende projecten inzake klimaatadaptatie. Deze projecten zijn in een ontwikkelingsfase, maar zullen gaandeweg bij de concrete uitwerking en uitvoering ervan de beleidsvisie inzake klimaatadaptatie meer en meer vorm geven. Een korte opsomming: 

  • Het project Veerkrachtig Koningshooikt is een samenwerking tussen stad Lier, Provincie Antwerpen en RURANT vzw  en speelt in op de noden waar dorpen vandaag de dag mee te maken krijgen: minder sociale cohesie, mobiliteit, vergrijzing, klimaat, minder voorzieningen,…  Na het afronden van een analyse-en visiefase (in de vorm van een analyse- en visiedocument), werd er in 2023 overgegaan tot klimaatadaptieve actie: de omgeving rond de kerk en de parking De Laag in de dorpskern werd onthard en vergroend.
  • Stad Lier heeft in 2023 deelgenomen aan het onthardingstraject van de Provincie Antwerpen ism Breekijzer VZW en Trage Wegen, genaamd 'Gemeentewegen onder de loep'. Het traject wil aanzetten tot actie, het bestond uit verschillende werksessies en een fietsexpeditie. Met heel wat vooropgestelde plannen en ambities als resultaat. Eind 2023 keurde het college van burgemeester en schepenen de engagementsverklaring van het Onthardingstraject ‘Gemeentewegen onder de loep’ goed. De engagementsverklaring toont aan dat stad Lier verder inzet op de doorwerking van het onthardingstraject binnen de organisatie.  
  • Project van de Sint-Gummarussite: het Team Vlaamse Bouwmeester werd aangesteld ter begeleiding van de studieopdracht voor de herontwikkeling van de St.-Gummarussite.  Binnen de ontwerpopdracht moeten verschillende aspecten bekeken worden :
    • Maximale ontharding en noodzakelijke buffering en infiltratie van regenwater.
    • Kwalitatief hoogwaardige groene omgeving rondom de kerk en verbinding maken met omliggende groen/blauwe zones. 
    • Onderzoek naar de mogelijkheid tot de realisatie van een BEO-veld, zodat het verwarmen van de kerk op gas (deels) kan omgezet worden naar warmtepomp (geothermie).
    • H.-Geesthuis (deel van de site): vernieuwen en optimaliseren van de technieken (o.a. geothermie, warmtepomp, zonnepanelen, recuperatie regenwater, aquathermie).
  • Het project Volmolenstraat (heraanleg van Werf, Bril , Kattenstraat, Kloostestraat en Volmolenstraat: we onderzoeken de realisatie van een stadvernieuwingsproject met als belangrijke pijlers de maximale mogelijkheid tot vergroening, ontharding en extra wateropvang in stedelijke omgeving. 

  • Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Lier (2003) is verouderd. Ondertussen is er heel wat in de wereld veranderd. Nieuwe thema’s duiken op zoals bijvoorbeeld klimaat, demografie, mobiliteit, ongelijkheid en armoede. Dergelijke vraagstukken zijn weinig of niet behandeld in het structuurplan van 2003. Vandaar dat de stad beslist heeft om een nieuw beleidsdocument op te stellen: het beleidsplan ruimte Lier. Het ruimtelijk beleidsplan zal een strategische visie bepalen op de gewenste, toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van onze stad. Samen met deze strategische visie worden de volgende operationele beleidskaders opgemaakt: ruimte voor ondernemen, stad en dorp, ring en omgeving, recreatieve voorzieningen, open ruimte en groenblauwe netwerken. Deze beleidskaders doen concrete uitspraken over hoe de langetermijnvisie gerealiseerd kan worden en ze bevatten concrete acties. Voor de realisatie van LEKP doelstellingen, zijn de volgende thema's van het Beleidsplan Ruimte Lier relevant:  'Ring en omgeving' en 'Groenblauwe netwerken'.  De opmaak van het beleidsplan ruimte Lier maakt deel uit van het bestuursakkoord 2019 - 2024.

Doelstelling 3: Bomen

Omschrijving

Binnen deze doelstelling tellen nieuw aangeplante bomen op zowel privé- als publiek domein. Bomen die geplant zijn in een bos (bos is een oppervlakte met bomen van minimaal 10 meter op 10 meter) of door compensatieregels tellen niet mee.

3

Hoe verzamelt het Pactportaal de data voor deze doelstelling?

Lokale besturen kunnen aan hun burgers, bedrijven en verenigingen vragen om zelf de bomen op hun privédomein aan te geven. Zelf kunnen de gemeenten bomen op publiek domein invoeren. Lokale besturen en burgers kunnen die bomen aangeven en corrigeren op de online toepassing: groenblauwpeil.be (GBP), die voor iedereen toegankelijk is. Het GBP verzamelt deze data en geeft ze door aan het Pactportaal.

Bron: Pactportaal van de Vlaamse Overheid via groenblauwpeil.be

Doelstelling 3: Natuurgroenperken

Omschrijving

Natuurgroenperken verminderen de CO2 in de lucht, bevorderen de biodiversiteit en houden de opgeslagen koolstof vast in de bodem. Vandaag zijn er veel perceeltjes, parkjes en perkjes met kort gemaaid gras en eventueel wat perkplantjes. Door te zorgen dat je minder maait en er bijvoorbeeld veldbloemen of specifieke planten groeien, kan je hier kleine oerwoudjes voor biodiversiteit van maken. Dit drieluik aan klimaatvoordelen bezorgt het LEKP genoeg redenen om lokale besturen aan te zetten om extra natuurgroenperken te planten. Het LEKP wil 1 natuurgroenperk (van minstens 10m²) extra per 1000 inwoners vanaf 2021 tegen 2030.

Voor Lier betekent dit 37 extra natuurgroenperken (van minstens 10 m²) tegen 2030.

Hoe verzamelt het Pactportaal de data voor deze doelstelling?

Lokale besturen kunnen aan hun burgers, bedrijven en verenigingen vragen om zelf de natuurgroenperken op hun privédomein aan te geven. Zelf kunnen de gemeenten natuurgroenperken op publiek domein invoeren, wat wordt gemeten in oppervlakte. De natuurgroenperken kunnen de lokale besturen en burgers aangeven en corrigeren op de online toepassing: groenblauwpeil.be (GBP). Het GBP verzamelt deze data en geeft ze door aan het Pactportaal.

Bron: Pactportaal via Groenblauwpeil

Doelstelling 3: Hemelwateropvang

Omschrijving

In Vlaanderen is er een tekort aan water in de bodem. België staat op de 23ste plaats (bron: de waterstressindex) van landen met een hoge waterschaarste, ook al regent het veel in België en in Vlaanderen. Het probleem is dat de bodem in Vlaanderen het water niet lang genoeg vasthoudt. Door meer hemelwater te hergebruiken en een langzamere wateropname in de grond te realiseren, verminderen we het watertekort in Vlaanderen. Het LEKP wil de steden en gemeenten aanzetten tot 1 m³ extra opvang van hemelwateropvang voor hergebruik, buffering en infiltratie per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030.

Voor Lier betekent dit 37.909 m³ extra hemelwateropvang tegen 2030.

Het LEKP specifieert met deze doelstelling: de netto-toename van hemelwateropvang voor hergebruik, buffering en infiltratie binnen de huidige bebouwde omgeving. Deze extra opvang kan de vorm aannemen van infiltratie- of buffervoorzieningen. Opvang of infiltratie in nieuwe verkavelingsbuurten (verplichtingen zoals de uitvoering van gewestelijke stedenbouwkundige verordening of opgelegde lasten binnen verkaveling) telt hier niet mee.

Hoe verzamelt het Pactportaal de data voor deze doelstelling?

Lokale besturen kunnen aan hun burgers, bedrijven en verenigingen vragen om zelf de opvang van hemelwater op hun privédomein aan te geven. Zelf kunnen de gemeenten hemelwateropvang op publiek domein invoeren. De opvang van hemelwater kunnen de lokale besturen en burgers aangeven of corrigeren op de online toepassing: groenblauwpeil.be (GBP). Het GBP verzamelt de data en geeft ze door aan het Pactportaal.

Bron: Pactportaal via groenblauwpeil

Doelstelling 3: Hagen en Geveltuinbeplanting

Omschrijving

Hagen en gevelbeplanting verminderen de CO2 in de lucht, zorgen voor verkoeling in de zomer en houden de opgeslagen koolstof vast in de bodem. Dit drieluik aan klimaatvoordelen bezorgt het LEKP genoeg redenen om lokale besturen aan te zetten om extra hagen en gevelbeplanting te planten. Het LEKP wil 0,5 meter geveltuin of haag per inwoner extra vanaf 2021 tegen 2030.

Voor Lier betekent dit 18.954 meter extra haag of geveltuinbeplating tegen 2030.

Hoe verzamelt het Pactportaal de data voor deze doelstelling?

Lokale besturen kunnen aan hun burgers, bedrijven en verenigingen vragen om zelf de hagen en gevelbeplanting op hun privédomein aan te geven. Zelf kunnen de gemeenten hagen en/of geveltuinen op publiek domein invoeren per extra meter. De hagen en geveltuinen kunnen de lokale besturen en burgers aangeven en corrigeren op de online toepassing: groenblauwpeil.be (GBP), die voor iedereen toegankelijk is. Het GBP verzamelt deze data en geeft ze door aan het Pactportaal.

Bron: Pactportaal via groenblauwpeil

Doelstelling 3: Ontharding

Omschrijving

Vlaanderen is een van de meest verharde gebieden in Europa. Een verhard bodemoppervlak houdt de warme temperatuur vast in steden en gemeenten, neemt geen water op waardoor het risico op overstroming vergroot, en vermindert de kans op biodiversiteit in Vlaanderen. De ontharding van de bodem is een win-winsituatie voor mens en klimaat. Door de ontharding zal de bodem meer water en hitte verwerken en kan de biodiversiteit vergroten. Om de ontharding in Vlaanderen te promoten wil het LEKP 1 m² ontharding per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030.

Voor Lier betekent dit 37.909 m² ontharding tegen 2030.

Hoe verzamelt het Pactportaal de data voor deze doelstelling?

Lokale besturen kunnen aan hun burgers, bedrijven en verenigingen vragen om zelf de ontharding op hun privédomein aan te geven. Zelf kunnen de gemeenten ontharding op publiek domein invoeren. De ontharde bodem kunnen de lokale besturen en burgers aangeven of corrigeren op de online toepassing: groenblauwpeil.be (GBP). Het GBP verzamelt deze data en geeft ze door aan het Pactportaal.

Bron: Pactportaal via groenblauwpeil.be

Doelstelling 3: Bos

Omschrijving

Het cumulatief  aantal hectaren bos (nieuw bos en compensatiebos) aangeplant door Stad & OCMW Lier & derden  ten opzichte van 2021 (referentiejaar). 

De cijfergegevens worden jaarlijks verzameld van de Bosteller.be.

Opmerking: betreft GEEN LEKP indicator, maar omdat Lier inzet op de aanplant van extra bos, willen we deze in de rapportage van het Klimaatactieplan 2.0 bijkomend opnemen.

Bron: Bosteller.be

BBC-acties gekoppeld aan het klimaatactieplan 2.0